Word een ont-niet-er!

Op menig kantoor is een klein tang-achtige apparaatje te vinden, waarmee je nieten kunt verwijderen uit papieren. Ik ken dit apparaatje als een 'ontnieter'. Dit artikel geeft aan hoe u bewust een ont-NIET-er kunt worden.



Taal kiezen

Hoe bewust gebruikt u de Nederlandse taal? De kans is groot dat, als het uw moedertaal is, u het minder bewust spreekt dan als het een taal is die u op latere leeftijd heeft geleerd. En zelfs dán zijn er 'fijne kneepjes' die u kunt overnemen uit dit artikel om u positiever uit te drukken in andere talen.



Motivatie I

Als u anderen wilt motiveren dan heeft u het meeste effect wanneer u positieve taal gebruikt. Bijvoorbeeld door het vermijden van woorden zoals niet, geen en nooit. Veel mensen zijn dol op het meedelen van wat ze niet willen, in plaats van wat ze wél willen:

Ik verwacht dat je nooit meer zo laat komt.

Ik wil niet dat je zoveel herrie maakt.

Ik wil je nooit meer zien!



In plaats van:

Ik verwacht dat je voortaan op tijd hier bent.

Ik vraag je nadrukkelijk om nu stil te zijn (zodat ik rustig kan werken).

Verdwijn uit m'n leven!



Motivatie II

Het valt op hoe vaak u iets 'moet' doen: Ik ben er volgende week niet, ik moet met vakantie. Als u even stilstaat bij hoe het voelt om iets te moeten doen, en het verschil met wanneer u het wilt doen, dan is er vast een les te trekken. De meeste lezers zullen merken dat er een 'energiedaling' is bij 'moeten', en een stijging bij 'willen'.



In het kader van dit artikel is 'moeten' negatief en 'willen' positief.

Het voorbeeld zou beter kunnen luiden: Volgende week ben ik met vakantie. Na [datum] sta ik weer klaar om je te helpen met je project!



Motivatie III

Een misschien bekend voorbeeld: Ik probeer je volgende week te bellen.

Wat hoort u? Gaat hij u bellen, of weet u nu al vrijwel zeker dat dat níet gaat gebeuren?

Let zelf op hoe vaak u 'proberen' gebruikt en wat het effect is. Zoek krachtiger alternatieven om u uit te drukken, want zo motiveert u zichzelf én anderen:

Ik ben van plan om je volgende week te bellen, Jan. Wel verwacht ik het aardig druk te krijgen, dus is het mogelijk dat het pas de week daarop lukt.

Typische taal

Er is een oude grap over taal, die u vast kent: Voor de volgende 20 seconden mag u niet aan roze olifanten (of: seks) denken.

Ooit gehoord? En wat gebeurt er? U denkt die 20 seconden juist aan roze olifanten (of: seks)!

Het blijkt dat de hersenen moeite hebben met het negeren van wat na een 'niet' volgt. Feitelijk, datgene wat geen aandacht van u zou moeten krijgen, krijgt het juist wel!



Het valt op hoe vaak u uitdrukkingen met 'niet' kunt vervangen door andere woorden:

• Het ligt niet ver van mijn verwachtingen af.
  
  Het ligt dicht bij mijn verwachtingen. Of: Het komt aardig in de buurt van mijn verwachtingen.
• Dit heb ik nog nooit gegeten!
  
  Dit eet ik voor het eerst!
• Hier ben ik nog nooit geweest!"
  
  Hier kom ik voor het eerst! Of: Dit is mijn eerste bezoek aan uw prachtige kantoorpand!
• Ik vind het niet onbelangrijk ...
  
  Ik vind het belangrijk ... Of, nog krachtiger: Het is belangrijk ...
• Ik vind dat geen leuke opmerking ...
  
  Dat klinkt heel onaardig ...
  
  

Klassieker

Het komt vaak voor dat een spreker op een congres, een verkoper of consultant ... deze woorden uitspreekt:

Ik weet niet of je op de hoogte bent van de actuele ontwikkelingen, maar ...

De uitdrukking: Ik weet niet of... kunt u beter geheel uit uw woordenschat schrappen

• Je bent toch expert op je vakgebied?
• U veronderstelt of impliceert een aanname.

Als u de ander wilt betrekken bij het gesprek of de presentatie, dan stelt u een directe vraag: Wie van u hier vandaag is al op de hoogte van de actuele ontwikkelingen? Of (in gesprek): Frank, ben je op de hoogte van de actuele ontwikkelingen? Zo heeft u meer contact met degene(n) die u wilt beïnvloeden.



Subtiliteiten

Voor de liefhebbers van taal volgen hier enkele voorbeelden van hoe u subtiel de kracht van positieve taal kunt inzetten:



► In het voorbeeld hierboven staat: ..., maar. '

Komma + maar ontkracht wat zojuist gezegd is, en hoort thuis in het rijtje van woorden die u beter kunt schrappen. Heeft u ooit een vergelijkbare opmerking gekregen: Dat was een leuke presentatie, David, maar ... En dat weet u dat er iets van kritiek volgt!

In plaats van komma + maar kunt u beter komma + én schrijven/zeggen of er twee zinnen van maken. Begin de tweede zin met: Én ...

► Bij ons bedrijf doen we niet alleen dit, maar ook dat ...,  is een vaak gehoorde uitdrukking. Met twee ontkenningen. Het is echter zo eenvoudig om te zeggen: Bij ons bedrijf doen we zowel dit als dat ... Of, nog verfijnder: Bij ons bedrijf kunt u uiteraard terecht voor dit. Bovendien zijn we gespecialiseerd in dat ...

► In zinnen zoals:

Wat erg, schatje!

Doet het zeer?

Wat vreselijk voor je

... zijn bepaalde woorden van vroegs af geassocieerd met een oncomfortabele – negatieve – emotionele lading. Deze associaties zijn diep en altijd aanwezig, wat wil zeggen dat u ze meetorst zelfs al bent u volwassen. Mede daarom is het zaak om woorden zoals in de volgende lijst te vervangen door positiever geladen woorden:

• erg, zeer (zoals in: erg lekker), heel
• vreselijk, geweldig, verschrikkelijk (zoals in: vreselijk interessant) > enorm, bijzonder, uitstekend.

Tip

Beschouw bewust taalgebruik als een heerlijk spelletje. De kwaliteit van uw denken bepaalt de kwaliteit van uw leven. Nog meer reden om ontnieter te worden, en om anderen subtieler voor uw kar te spannen!

David Bloch

Perfect Presentation